Onderzoek naar effecten van ambtelijke fusies

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft onderzoek laten doen naar de effecten van een ambtelijke fusie op de participerende autonome gemeenten. In het onderzoek zijn niet alleen de effecten, maar ook motieven en doelen van ambtelijke fusieorganisaties onderzocht. De bevindingen zijn vastgelegd in het eindrapport ‘Samen Sterker, maar toch apart’, dat op 25 februari 2016 is aangeboden aan de Tweede Kamer.

Voor het onderzoek zijn casestudies gemaakt van 10 ambtelijke fusieorganisaties. Er is een gespreksronde gehouden onder betrokken bestuurders, gemeentesecretarissen, directeuren, concerncontrollers en griffiers. De conclusie van het onderzoek is dat de neveneffecten voor gemeenten die ambtelijk zijn gefuseerd niet opwegen tegen de behaalde voordelen.

De 7 voordelen van een ambtelijke fusie:

1. Ambtelijke fusie versterkt aantoonbaar de uitvoeringskracht in al haar facetten
2. Ambtelijke fusie biedt een stevig antwoord op toekomstige ontwikkelingen
3. Ambtelijke fusie versterkt de (strategische) bestuurlijke positie in de regio
4. Ambtelijke fusie draagt bij aan krachtiger ‘afschalen’ naar inwoners en ondernemers
5. Ambtelijke fusie voorkomt (tot op heden) herindeling
6. Ambtelijke fusie leidt (tot op heden) niet onbedoeld tot herindeling
7. Ambtelijke fusie leidt tot ‘andere’ ambtelijke organisatie

De 5 neveneffecten van een ambtelijke fusie:

1. Ambtelijke organisatie wordt ‘krachtiger’, beleidsvrijheid gemeentebestuur komt onder druk
2. Veranderende politieke kleuring en wisseling sleutelfiguren zet model onder druk
3. Verschillende motieven/doelen bij start, zorgen voor spanningsveld in staande situatie
4. Keuzen in bestuurlijke en ambtelijke aansturing van invloed op verbinding met gemeenten
5. Keuzen in inrichting van de ambtelijke fusieorganisatie van invloed op gevoelen van ‘nabijheid’

Het onderzoek is uitgevoerd door organisatieadviesbureau SeinstravandeLaar.

Lees hier het eindrapport ‘Samen Sterker, maar toch apart’.